Bir ergen, eyalet dışında üniversiteye başlamadan önce bir kontrol için gelir. Hem annesi hem de dayısı COVID-19 pandemisinin erken döneminde hayatını kaybetmiştir. Ziyaret, Anneler Günü’nden bir gün sonradır ve bu tatilin onun için ne kadar zor geçtiğinden bahseder. Annesine hastanedeyken veda edememekten ve cenazeye sadece birkaç yakın akrabanın katılabilmesinden dolayı pişmanlık duyar. Babasına henüz söylememiş olsa da üniversiteden ayrılmayı düşünmektedir. Babasını evde yalnız bırakmak istememekte ya da ona bir şey olursa uzakta olma riskini göze almak istememektedir.

O günün ilerleyen saatlerinde, ayrımcılık ve sistematik ırkçılığın marjinalleştirdiği bir toplulukta yaşayan başka bir ergenle görüşürsünüz. Bir sınıf arkadaşının intihar ederek ölümü hakkında sorduğunuzda, onu tanımadığını ama “zaten önemli olmadığını” söyler. Bu yıl iki arkadaşının ve kendisine birincil bakımı sağlayan teyzesinin doğum sırasında öldüğünü paylaşır. Aile, ölümünün obstetrik bakımın gecikmesi ve sağlık hizmeti tesisinin düşük kalitesi nedeniyle olduğuna inanmaktadır. Okul danışmanıyla bu kayıplar hakkında konuşabileceğinden şüphe duymaktadır çünkü yeterli profesyonel personel yoktur. Liseden sonra herhangi bir planı yoktur.

COVID-19 pandemisi sonucunda çok sayıda ölüm meydana geldi. Pek çok çocuk, ev dışındaki sınırlı desteklerle birlikte üst üste gelen kayıplarla başa çıkmak zorunda kaldı. Pandeminin benzersiz özellikleri bazen uzayan veya başka şekilde karmaşık hale gelen yas süreçlerine yol açtı ve bazı çocuklar bu durumla hala başa çıkmaya çalışıyor.

Benzer şekilde, birçok marjinalleşmiş topluluktaki çocuklar üst üste gelen kayıplarla karşı karşıya kalmakta ve genellikle ailelerinin dışında sınırlı destek almaktadırlar.

AAP’in Yas Tutan Çocuk ve Aileyi Destekleme klinik raporu, COVID-19 pandemisinin neden olduğu yas sürecinin benzersiz özellikleri ve azınlık ya da başka şekilde marjinalleşmiş veya dezavantajlı topluluklardaki yas tutan çocukların karşılaştığı ek zorluklarla ilgili yeni içeriklerle güncellenmiştir.

Klinik raporun önceki versiyonunda olduğu gibi, çocuk doktorlarının hasta merkezli bir tıbbi ev içinde yas tutan çocuklara destek ve bakıcılarına öngörülü rehberlik sağlama konusunda mükemmel bir konumda olduğunu vurgulamaktadır.

AAP Psikososyal Çocuk ve Aile Sağlığı Komitesi ve Çocuk ve Felaketler Konseyi tarafından hazırlanan rapor, doi.org/10.1542/peds.2024-067212 adresinde mevcuttur ve Temmuz ayında Pediatrics dergisinde yayımlanacaktır.

Konuşmaları Teşvik Etmek, Destek Sağlamak

Hastalar ve aileler, çocuk doktorları aile üyelerinin ve arkadaşlarının ölümleri hakkında konuşmak istediklerini belirtmedikçe bu kayıplar ve diğer büyük yaşam değişiklikleri hakkında konuşmakta isteksiz olabilirler. Klinik rapor, çocuk doktorlarının yaslı hastalar ve ailelerle kapıyı nasıl açabileceği ve nasıl yaklaşabileceği konusunda stratejiler sunmaktadır.

Ayrıca, bebeklikten ergenliğe kadar çocukların ölüm hakkındaki gelişimsel anlayışını; suçluluk ve utanç deneyimlerini; ikincil kayıpları (örneğin, yaşam tarzındaki değişiklik, paylaşılan anıların kaybı, azalan güvenlik duygusu); yas tetikleyicilerini ve yıldönümü tepkilerini; kültürel duyarlılığı; ve okullarla çalışma konularını gözden geçirir.

Çocuk doktorları, şu alanlarda yardım ve destek sağlayabilir:

• Çocukların ne olduğunu ve kaybın kısa ve uzun vadeli sonuçlarını anlamalarına yardımcı olmak;
• Suçluluk, utanç, korku, öfke, endişe veya depresif semptomlar gibi daha fazla araştırmayı ve muhtemel yönlendirmeyi gerektirecek yas tepkilerini belirlemek;
• Stresi en aza indirmek ve dayanıklılığı teşvik etmek için destek sağlamak;
• Kendi sağlıkları veya aile üyelerinin sağlığı konusunda korkuya kapılan çocuklara güvence vermek;
• Çocukların cenaze ve diğer anma etkinliklerine katılımını destekleme konusunda tavsiyelerde bulunmak; ve
• Ek ve sürekli hizmetler için aileleri yerel kaynaklara yönlendirmek.

Çocuklar, ebeveynlerin görevlendirilmesi, hapsedilmesi, sınır dışı edilmesi veya boşanması gibi durumlar nedeniyle ebeveynlerinden ayrılma ve akıl sağlığı, madde kullanımı veya kronik hastalık nedeniyle aileden psikolojik olarak uzaklaşma gibi diğer kayıplara da yas tepkisi gösterirler. Raporun pratik tavsiyelerinin çoğu, bu kayıp durumlarına uyarlanarak uygulanabilir olabilir.

Kendi Bakımının Önemi

Çocuk doktorları tarafından gösterilen nispeten mütevazı bir çaba, yas tutan çocukların kendilerini karışık, izole veya bunalmış hissettiği süreyi azaltabilir ve böylece anlamlı ve kalıcı bir etki yaratabilir. Ancak yas tutan çocukların sıkıntısını izlemek zordur.

Klinik rapor, yas tutan çocuklara ve ailelerine bu kritik desteği sağlayan çocuk doktorları için profesyonel kendi bakımının önemini ve şefkat yorgunluğu riskini en aza indirmenin yolları hakkındaki önerileri ele almaktadır.

Dr. Schonfeld, raporun baş yazarı ve AAP Çocuk ve Felaketler Konseyi Yürütme Komitesi üyesidir.

Telif Hakkı © 2024 Amerikan Pediatri Akademisi