Gebeliklerin %2-5’ini etkileyen preeklampsi, yani gebelik zehirlenmesi, anne ve bebek ölümlerinin en önemli sebeplerinden biri olarak tanımlanır. Bu hastalık, anne karnında bebeklerde gelişme geriliği riskini de artırır. Gebelik zehirlenmesi, 32. gebelik haftasından önce gelişirse erken, sonra gelişirse geç gebelik zehirlenmesi olarak değerlendirilir. Özellikle erken gebelik zehirlenmesinin önceden belirlenmesi ve önlenmesi, kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının en çok önem verdiği konular arasındadır.

Gebelik Zehirlenmesi Neden Olur?

Gebelik zehirlenmesinin (preeklampsi) tam nedeni bilinmemektedir. Ancak bazı sağlık uzmanları, plasenta zarındaki anomalilerin bu duruma neden olabileceğini düşünüyor. Plasentadaki kan damarlarındaki sorunlar, anne adayında kan basıncı problemlerine yol açarak preeklampsi riskini artırabilir.

Gebelik Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?

Gebelik zehirlenmesi belirtileri şunlardır:

• Başağrısı
• Görme bozuklukları (bulanık görme) veya körlük
• Bilinç değişiklikleri
• Nefes darlığı
• Midenin üstünde veya karnın sağ üst bölümünde ağrı
• Aşırı yorgunluk ve güçsüzlük hali
• İstemsiz kasılmalar
• Gebeliğin ikinci yarısından itibaren gelişen hipertansiyon
• İdrarda protein görülmesi
• Vücutta ödem oluşması
• Oksijenlenmenin azalması
• Hipertansiyona bağlı olarak gelişen böbrek yetmezliği
• Karaciğer fonksiyonlarında bozulma

Bu durum beyni etkilediğinde, önce sara krizi-baş ağrısı ile başlar (eklampsi) ve ardından beyin kanaması meydana gelebilir. Karaciğer yırtılması, böbrek yetmezliği, vücutta yaygın kanamalar ve beyin kanaması gibi ciddi komplikasyonlar da görülebilir.

Gebelik Zehirlenmesi Nasıl Teşhis Edilir?

Gebelik zehirlenmesi tanısı için gebenin öyküsü dikkatle alınmalıdır. Bu hastalık genellikle 35 yaş üstü hamilelerde, ilk gebeliğini yaşayanlarda, vücut kitle endeksi 30’un üzerinde olanlarda, önceki gebeliğinde preeklampsi geçirmiş kişilerde, damar hastalığı olan kadınlarda ve tedaviyle gebe kalanlarda daha sık görülür. Ailesinde preeklampsi hikayesi bulunan kişiler ile böbrek hastalığı, hipertansiyon veya diyabet gibi hastalıkları olan anne adayları da risk altındadır.

Gebeliğin 11.-13. haftalarında yapılan kan basıncı ölçümü, hastalığın teşhisinde önemli bir rol oynar. Hekiminizin preeklampsiden şüphelenmesi halinde tam kan sayımı, karaciğer enzim testleri, serum kreatinin ve ürik asit değerleri gibi kan tetkikleri ile idrar testleri istenebilir.

Gebelik Zehirlenmesinin Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Gebelik zehirlenmesinin tedavisi genellikle gebeliğin sonlandırılması, yani doğumun gerçekleştirilmesi ile mümkündür. Hafif vakalarda gebeler, ilaçlar ve tıbbi bakım altında 37. haftanın tamamlanmasına kadar takip edilerek doğum gerçekleştirilir. Ciddi preeklampsi vakalarında ise 34. hafta itibariyle doğum gerçekleştirilir.

Gebeliğin 12-16. haftalarında, riskli gruptaki hastalarda doktor kontrolünde düşük doz aspirin kullanımı, preeklampsinin erken gelişimini ve belirtilerin hafifletilmesini sağlar. Ayrıca, beslenmesinde kalsiyum eksikliği olan gebelere ilave kalsiyum ve magnezyum takviyesi yapmak faydalı olabilir. Hipertansiyonu ve ödemi azaltmak için az tuzlu, bol proteinli diyet uygulanabilir.

Tansiyon ilaçları mutlaka doktor kontrolünde alınmalı ve tansiyonun yakın takibi yapılmalıdır. Gebelik zehirlenmesi riskini azaltmak ve anne ile bebeğin sağlığını korumak için doktor önerilerine uymak çok önemlidir.

Gebelik zehirlenmesi, anne ve bebek sağlığı açısından ciddi riskler taşıyan bir durumdur. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde derhal tıbbi yardım alınmalı ve doktor kontrolünde uygun tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.