Cambridge Üniversitesi’nden bilim insanlarının yaptığı yeni bir araştırmaya göre, anne ve babanın fetüse aktardığı genler, gebelik süresince adeta bir savaş veriyor. Bu genetik çatışma, fetüsün rahimdeki büyüme sürecini ve sağlığını önemli ölçüde etkiliyor.

Genetik Rekabet: Annenin ve Babanın Rolleri

Araştırmacılar, babanın genlerinin fetüsü daha fazla beslemeye çalışırken, annenin genlerinin bunu sınırlamaya çalıştığını ortaya koydu. Bu denge, fetüsün ihtiyaç duyduğu besin maddelerini alabilmesi açısından kritik bir rol oynuyor. Ancak, bu denge bozulduğunda fetüsün sağlığı tehlikeye girebiliyor.

Araştırmanın Temeli: Fareler Üzerindeki Deneyler

Fareler üzerinde yapılan deneylerde, fetüsün plasenta içindeki kan damarlarının büyümesini teşvik eden IGF2 adlı bir sinyalin rolü incelendi. Bu sinyal, plasentanın hücrelerinde anneden fetüse daha fazla besin geçmesini sağlayacak değişikliklere neden oluyor. Araştırmanın ortak yazarı Dr. Ionel Sandovici, fetüsün ihtiyaç duyduğu besin maddelerini doğru miktarda alabilmesi için plasentadaki sağlıklı kan damarlarının önemini vurguladı.

Plasenta ve Besin Aktarımı

Araştırmanın bulgularına göre, dünya genelinde bebeklerin yüzde 10 ila 15’i rahimde yetersiz gelişim gösteriyor. Bu durumda genellikle plasentadaki kan damarlarının genişlemesinde de azalma görülüyor. Normalde, bu kan damarlarının gebeliğin orta ve geç dönemleri arasında çarpıcı biçimde genişlemesi gerekiyor.

Genetik Çatışmanın Detayları

Bilim insanları, anne ve babadan gelen genlerin IGF2 sinyaline farklı yanıtlar verdiğini tespit etti. Babaya ait genler, besin arzını artırmak için plasentadaki kan damarlarını genişletirken, anneden gelen genler bu genişlemeyi kısıtlamaya çalışıyor. Bu durum, genetik bir halat çekme yarışına benzetiliyor.

Sağlık Açısından Sonuçlar

Araştırmanın başyazarı Miguel Constância, baba tarafından ifade edilen genlerin açgözlü ve bencil olduğunu belirtti. Bu genler, mümkün olan en fazla kaynağı anneden çıkarmak isterken, anne tarafından ifade edilen genler bu talepleri dengelemeye çalışıyor. Ancak, bu genetik çekişme fetüsün sağlığı için önemli bir denge sağlıyor. Babanın genlerinin baskınlığından kaynaklanan IGF2 fazlalığı, çok büyümeyle ilişkiliyken, annenin genlerinin baskınlığından kaynaklanan IGF2 eksikliği, yetersiz büyümeyle ilişkili.

Bebek Sağlığı Üzerindeki Etkiler

Genler arasındaki bu mücadele, fetüsün sağlığı açısından hayati önem taşıyor. Anormal derecede büyük veya küçük bebeklerin doğum sonrası komplikasyonlar yaşama ve hatta ölme ihtimali daha yüksek. Constância, babanın geninin fetüsün daha büyük kan damarları ve daha fazla besin maddesi talebini yönlendirirken, annenin geninin plasentanın ne kadar besin sağladığını kontrol etmeye çalıştığını belirtti. Bu genetik denge, fetüsün sağlıklı bir şekilde gelişmesi için kritik bir rol oynuyor.

Sonuç

Cambridge Üniversitesi araştırması, anne ve babadan gelen genlerin fetüsün gelişimi üzerindeki etkilerini anlamamıza yardımcı oluyor. Bu genetik çatışma, fetüsün rahimdeki sağlıklı büyümesi için gerekli olan dengeyi sağlıyor. Ancak, bu denge bozulduğunda fetüsün sağlığı tehlikeye girebiliyor. Dolayısıyla, bu araştırma, gebelik sürecinde anne ve baba genlerinin oynadığı kritik rolleri daha iyi anlamamızı sağlıyor.

Bu bilgiler ışığında, gebelik sürecinde genetik faktörlerin fetüsün sağlığı üzerindeki etkileri hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiği de açıkça görülüyor.