Yenidoğan sarılığı, bebeklerde sıklıkla görülen ve genellikle zararsız olan bir durumdur. Ancak, bazı durumlarda ciddiye alınması gereken bir sağlık sorunu olabilir. Sarılık, bilirubin adı verilen ve kan dolaşımında biriken bir atık ürünün seviyesinin yükselmesiyle meydana gelir. Bu durum, bebeğin cildinin ve göz aklarının sarı bir renk almasına neden olur. Gününde doğmuş bebeklerin yaklaşık %60’ında ve prematüre bebeklerin ise %80’inde yenidoğan sarılığı görülür.

Sarılık türleri hakkında detaylı bilgili almak için “Yenidoğan Sarılık Çeşitleri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri” yazımıza göz atabilirsin.

Yenidoğan Sarılığının Erken Tespiti ve Takibi

Yenidoğan sarılığının erken tespiti hayati önem taşır çünkü yüksek bilirubin seviyeleri, tedavi edilmediğinde beyin hasarına yol açabilir. Bu nedenle, sarılığı olan bebeklerin özellikle ilk 10 gün içinde yakından takip edilmesi önemlidir. On gün sonra, kan-beyin bariyerinin oluşumu, bilirubinin beyne geçişini engellemeye yardımcı olur.

Sarılığın Belirtileri

Yenidoğan sarılığının belirtileri arasında, bebeklerin gözlerinin beyaz kısımlarında, burun çevresinde ve yüzünde görülen sarı renk bulunur. Sarılık ilerledikçe, bu sarılık tüm vücuda yayılabilir. Bebeğin cildine hafifçe basıp bırakmak, sarı rengin daha net görülmesini sağlayabilir.

Bilirubin Yüksekliğinde Belirtiler

Bilirubin seviyesi yükseldikçe, bebekler genellikle daha fazla uyumaya meyilli olur, az emer ve genel olarak daha az aktif olurlar. Eğer bilirubin seviyesi çok yüksekse ve beyni etkiliyorsa (kernikterus), bebekler tiz bir sesle ağlayabilir, başlarını geriye atabilir ve durum, havale geçirmeye kadar ilerleyebilir. Bu durumda, ileri dönemde zeka geriliği, işitme ve görme sorunları gibi kalıcı sağlık problemleri ortaya çıkabilir.

Sarılık Nedenleri

Yenidoğanlarda görülen fizyolojik sarılık, genellikle hayatın ikinci gününde başlar, 3. ve 4. günlerde pik yapar ve sonrasında azalır. Sarılık oluşturabilecek önemli nedenler arasında, annenin ve bebeğin kan grupları arasındaki uygunsuzluklar bulunur. Bu durumda, anneden bebeğe geçen antikorlar, bebeğin kırmızı kan hücrelerinin yıkılmasına ve sonuç olarak bilirubin seviyesinin yükselmesine neden olur.

Anne Sütü Sarılığı

Anne sütü sarılığı, bebeklerde sık görülen bir durumdur ve genellikle zararsızdır. Erken dönemde, emzirme teknikleriyle ilişkili sorunlar nedeniyle ortaya çıkabilir. Geç dönemde ise, anne sütündeki bazı bileşenlerle ilişkilendirilir ve genellikle birkaç ay içinde kendiliğinden düzelir.

Dikkatli Takip Edilmesi Gereken Bebekler

• Prematüre bebekler,
• Doğum sırasında başlarına kanama olan bebekler,
• İlk 24 saatte sarılık belirtileri gösteren bebekler,
• Emme sorunları olan ve iyi beslenemeyen bebekler,
• Sarılığı iki haftadan fazla süren bebekler,
• Büyük kardeşlerinde ışık tedavisi gerektiren sarılık öyküsü olan bebekler, daha yakından takip edilmelidir.

Sarılık Tedavisi

1. Fototerapi (Işık Terapisi): Bilirubin seviyesi belirli bir düzeye ulaştığında başlanır. Mavi-yeşil spektrumda ışık kaynağı, bilirubinin vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Fototerapi güvenlidir ve genellikle zararsız yan etkilere sahiptir.
2. İntravenöz İmmünglobulinler: Kan grubu uyuşmazlığı olan durumlarda, anneden geçen antikorların etkisi azaltılabilir.
3. Kan Değişimi: Ciddi sarılık durumlarında, diğer tedavilere yanıt alınamadığında uygulanır.

Önemli Notlar

• Bebeğinizin vücudunda sarılık belirtileri varsa ve çok uyuyorsa, emmesi de zayıflamışsa kaçıncı gününde olursa olsun hemen doktorunuza başvurun.
• Sarılık durumunda, bebeğinizi sık ve iyi beslemeniz, sarılığın daha hızlı atlatılmasına yardımcı olur.

Yenidoğan sarılığı, çoğu bebekte kendiliğinden geçen bir durum olsa da, potansiyel olarak ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği için doktor kontrolü altında yakından takip edilmesi önemlidir.